Trong khi chờ cơ chế thử nghiệm kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính Fintech (Sandbox cho fintech) thì nhiều app đen biến tướng từ hình thức cho vay tín chấp đang hoành hành khiến nhiều người sa bẫy.
Vay tiền qua App liệu có đang bị biến tướng?
Vay tiền qua app thực chất là một ứng dụng cho vay tín chấp, người đi vay không cần có tài sản đảm bảo và người cho vay thì dựa vào uy tín của người đi vay về thu nhập và khả năng trả nợ để cho vay. Các giao dịch được thực hiện trực tuyến, thông qua các trang web, các sàn giao dịch trực tuyến hoặc các ứng dụng được cài đặt trên điện thoại thông minh.
Đây thực sự là một bước đột phá mạnh cho ngành công nghệ tài chính. Nó khiến những người đang cần gấp 1 khoản tiền giải quyết được rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, dựa vào đây cũng lại là bước đệm cho các app đen hoành hành.
Việc vay và cho vay tiền qua App rất thuận lợi, người có nhu cầu vay tiền nhanh chóng được đáp ứng với một số thao tác đăng ký đơn giản trên máy tính như: tải app, điền thông tin cá nhân, số tài khoản nhận tiền, gửi ảnh chụp cá nhân và chứng minh nhân dân, đồng ý cho App truy cập danh bạ cá nhân.
Chờ cơ chế thử nghiệm Sandbox cho fintech
Trước tình trạng trên, nhằm giúp các app cho vay chân chính có chỗ đứng trên thị trường và loại bỏ app đen thì việc NHNN sớm đưa cơ chế Sandbox vào thử nghiệm là việc rất cần thiết.
Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng nhìn nhận, việc có một khuôn khổ cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho hoạt động Fintech sẽ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hạn chế sự cạnh tranh không lành mạnh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ lợi ích của người sử dụng dịch vụ. Đặc biệt, sẽ hạn chế rủi ro xảy ra cho khách hàng khi tham gia sử dụng dịch vụ Fintech chưa được cho phép chính thức là rất cần thiết.
Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng cần rút ngắn thời gian thử nghiệm các giải pháp này theo dự kiến của NHNN từ 1-2 năm, thì nên giảm xuống 1 năm. Bởi việc kéo dài thời gian thử nghiệm càng lâu càng khiến các hình thức cho vay trá hình, cho vay nặng lãi qua App có thêm thời gian gây thiệt hại cho người dùng.
Cần kiểm soát hoạt động vay qua App để giảm rủi ro
Theo cảnh báo của Công an TPHCM, phương thức, thủ đoạn của tội phạm cho vay tín chấp qua App được ứng dụng trên điện thoại di động để cho vay tiền mang tên “Vaytocdo”, “Moreloan”, “VD online”… Nhiều ứng dụng trong số này cho vay với lãi suất lên tới 2,5%/ngày, tương đương 17,5%/tuần, 75%/tháng và 912,5%/năm.
Trong lúc chờ cơ quan quản lý hoàn thiện các bước thử nghiệm trước khi có thể tiến tới xây dựng và trình thông qua các quy định pháp lý về hoạt động Fintech cũng như hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending) bao gồm việc cho vay qua App, nhiều ý kiến cho rằng cần có biện pháp kiểm soát hoạt động này để giảm rủi ro.
Theo đánh giá của TS Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), các quốc gia đều xem P2P Lending hay cho vay qua App là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, cần được cấp phép, việc chậm trễ trong việc ban hành quy định quản lý vì vậy dẫn đến ảnh hưởng quyền lợi người tiêu dùng tài chính và gây bất ổn kinh tế – xã hội.
Các đề xuất giúp hoạt động cho vay ngang hàng được minh bạch
TS. Nguyễn Trí Hiếu đề xuất, NHNN có thể xem xét bổ sung thêm quy định cho phép các công ty tham gia hoạt động cho vay ngang hàng được truy cập thông tin tín dụng từ cổng thông tin kết nối khách hàng vay của Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC) thuộc NHNN. Khi được truy vấn thông tin khách hàng trên hệ thống này, các công ty hoạt động trong lĩnh vực cho vay ngang hàng sẽ biết người vay có bị nợ xấu hay không.
Nhờ đó, quyền lợi an toàn vốn của nhà đầu tư sẽ được bảo đảm tốt hơn và đồng thời giúp người dân tiếp cận kênh tín dụng chính thức thay vì tiếp cận tín dụng đen.
Trong khi chờ cơ chế quản lý, để tránh rủi ro cho bản thân, ông Tạ Thanh Long, CEO của vayonline247 – một starup đi đầu trong lĩnh vực cho vay ngang hàng lưu ý, người dân cần tỉnh táo để phân biệt app “làm ăn chân chính” hay App lừa đảo. Theo đó, khi vay tiền người dân phải yêu cầu app cho vay công khai, minh bạch tổng số tiền cần phải nộp là bao nhiêu. Xem tổng chi phí có đúng như lãi suất mà họ công bố không là biết ngay cách làm ăn của những app cho vay này ra sao.
Ngoài ra, ông Long cũng nói thêm: Người dùng nên tìm tới website chính thức của đơn vị cung cấp dịch vụ, kiểm tra có phải công ty đăng ký kinh doanh đúng pháp luật Việt Nam hay không?
Tìm hiểu thêm các hoạt động của công ty có được công bố công khai trên website và rộng khắp trên các phương tiện truyền thông chính thống như báo điện tử uy tín hay các Đài truyền hình hay không? Các quy định Lãi Phí có rõ ràng trước khi vay hay không? Chính sách bảo mật thông tin, quyền riêng tư của người dùng như nào?Với các thông tin cơ bản trên, nếu người dùng tìm hiểu kỹ chút sẽ tránh gặp phải những công ty trá hình.
Xem thêm: Cho vay ngang hàng hay tín dụng đen biến tướng có khó phân biệt hay không?