Trong số 150 công ty đang tham gia thị trường tài chính công nghệ (Fintech), chỉ có khoảng 40 cái tên hoạt động minh bạch, còn lại là… ma. Các Fintech ma tạo ra vô số app, họ cho vay dễ nhưng cũng dễ đưa người dùng vào ma trận.
Nhộn nhạo vay trực tuyến
Fintech đang phát triển mạnh tại Việt Nam nhờ nền tảng công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, trong 3 năm qua, số lượng công ty Fintech tăng gần 4 lần. Năm 2017, cả nước có 40 công ty hoạt động Fintech, còn nay gấp hơn 3 lần, lên 150 công ty. Thị trường Fintech đạt 4,4 tỷ USD giá trị giao dịch trong năm 2017 và dự báo sẽ đạt 7,8 tỷ USD trong năm 2020 này.
Có nhiều điều kiện cho sự phát triển mạnh mẽ này. Ông Đỗ Minh Hải – Giám đốc Công ty ATM Online cho rằng, internet là “đại dương xanh” cho ngành tài chính tiêu dùng khi có hơn 8 triệu người ở vùng nông thôn chưa được tiếp cận tài chính tiêu dùng.
“Cùng với sự phát triển của internet và công nghệ số, khách hàng cá nhân có nhiều nhu cầu tiếp cận các dịch vụ tài chính trực tuyến, trong đó hình thức vay online thu hút một lượng lớn khách hàng có nhu cầu các khoản vay nhỏ, tiện lợi để xử lý các vấn đề cấp bách trong thời gian ngắn. Do đó, trên thị trường có nhiều công ty cho vay online với hình thức là qua web và app”, ông Đỗ Minh Hải cho biết.
Thị trường phát triển nhưng đi kèm với đó là không ít thách thức về mặt quản lý. Trong số 150 đơn vị tham gia Fintech, chỉ có 40 doanh nghiệp hoạt động minh bạch, dẫn đến nhiều app cho vay bất hợp pháp, không chịu quản lý của bất kỳ cơ quan nhà nước nào.
Chính sự bát nháo này đã hình thành một hình ảnh méo mó, xấu xí về các công ty Fintech và gây ảnh hưởng đến uy tín chung về ngành. Khách hàng rất khó phân biệt được đâu là công ty cho vay uy tín, có giấy phép và chịu sự quản lý của luật pháp, đâu là công ty đang hoạt động bất hợp pháp.
Chưa có hành lang pháp lý để quản lý Fintech tạo điều kiện cho app bẩn hoành hành
Đã vậy, một số người tiêu dùng còn nhìn nhận đây là một “kênh” kiếm tiền tiềm năng vì thủ tục vay quá dễ dàng, nhanh chóng. Vì thế, có rất nhiều các hội nhóm chuyên thực hiện các hoạt động lừa đảo, mua bán thông tin khách hàng giả, cung cấp thông tin giả khi đăng ký hồ sơ vay, dịch vụ đóng giả người tham chiếu, dịch vụ nhận chuyển cuộc gọi, tự tạo tin nhắn, cuộc gọi cho chính khách hàng, đóng giả người tham chiếu (để các doanh nghiệp gọi kiểm tra có thể đóng vai người thân để vay…). Thậm chí, những hội nhóm này còn làm giả giấy tờ thanh toán và lợi dụng truyền thông, tạo nhóm kín chia sẻ các hành vi lừa đảo, kích động khách hàng không hợp tác thanh toán…Họ vay 20 – 30 app một lần. Và sau đó lập các nhóm trên mạng, chỉ nhau cách bùng nợ, quịt nợ. Từ đó, hình thành một xu hướng mới về tội phạm khi các diễn đàn web và facebook chỉ nhau cách thức: làm hồ sơ giả, vay tiền rồi bùng nợ…
Cần khung pháp lý rõ ràng để các P2P Việt hoạt động
Theo ông Tạ Thanh Long CEO của VO247 – 1 start up Việt đi đầu trong lĩnh vực P2P chia sẻ: các công ty P2P ngoại, P2P Trung Quốc hoạt động cho vay tràn lan, dễ dãi. Các công ty này áp dụng biện pháp thu hồi nợ ráo riết mang tính tận thu khiến cho thị trường trở nên rối loạn và một phần dẫn đến việc thay đổi hành vi của người tiêu dùng.
Trên thực tế, các app cho vay thường không có đăng ký kinh doanh, không có hợp đồng khi cho vay, chuyển tiền vào tài khoản cá nhân và như vậy không loại trừ rủi ro rửa tiền, lãi suất cao, giải ngân không đúng với số tiền khách hàng cần vay, không bảo mật thông tin cá nhân do truy cập danh bạ.
Hoạt động này ảnh hưởng không nhỏ đến những doanh nghiệp… P2P Việt. Ông Tạ Thanh Long cho biết: VO247 rất kì vọng cơ chế pháp lý dành cho Fintech sẽ sớm được triển khai. Các công ty P2P lending thuần Việt sẽ hoạt động rõ ràng, thị trường sẽ trong sạch hơn. Nhờ vào đó mà nhà đầu tư cũng như người vay có thể dễ dàng lựa chọn được kênh uy tín.
Xem thêm: Vay tiêu dùng dịp cuối năm 2020, cẩn trọng dính tín dụng đen